hồi ức gà

HỒI ỨC GÀ
Hồ Tĩnh Tâm


Mùa đông năm 1965, gia đình tôi sơ tán máy bay Mỹ ở xã Thanh Khê, huyện Thanh Chương. Năm ấy trời rét đậm. Rét cắt da, cắt thịt. Năm anh em chúng tôi, đứa nào da thịt cũng tím tái vì lạnh. Cái đói trường cửu lại càng làm cho chúng tôi lạnh hơn. Bữa cơm, hôm nào cũng vét nồi quèn quẹt. Vậy mà ăn rồi cứ tưởng như chưa ăn hột nào.
Đúng vào dịp ấy, nhà tôi có ông khách dưới xuôi lên chơi. Khách là người cùng làng, có họ xa gì đó về bên ngoại. Tướng mạo ông ta lù khù, ít nói; đôi mắt sâu, lúc nào cũng như nhìn xoáy vào đâu đó. Không biết ông ta là khách qúy cỡ nào, chỉ biết mẹ tôi phải tất tả chạy đi mua một con gà về, vừa luộc vừa kho cho ông ta nhắm rượu và ăn cơm. Tôi những tưởng anh em chúng tôi sẽ được ké vào đó một bữa, ai dè tất cả đều được dọn hết lên mâm.
Để giữ phép lịch sự, anh em chúng tôi phải ăn cơm dưới bếp, còn khách thì ăn ở nhà trên. Hồi đó, nếu như có thịt, bao giờ mẹ tôi cũng kho rất mặn, để anh em chúng tôi ăn dành vài bữa. Nên tôi vừa ăn vừa nghĩ, chắc thế nào khách cũng chừa cho chúng tôi một ít. Không ngờ, khi tôi đang ăn thì mẹ gọi lên, sai đi mua thêm cho khách gù rượu; tôi nhìn vào mâm, thấy chỗ gà luộc đã vơi gần một nửa. Vậy là anh em chúng tôi không còn hy vọng gì nữa.
Chạy gần một cây số đi mua rượu trở về, tôi thấy thằng em kế đang đứng ở góc nhà trên, tay cầm cái đùi gà, vừa nhai vừa liếm mép một cách ngon lành. Bụng tôi sôi lên. Cái thằng khốn nạn. Còn hai đứa em nó dưới bếp, vậy mà dám mò lên ăn chực phần khách. Tức trong bụng nhưng tôi vẫn phải lẳng lặng xuống bếp. Đúng lúc đó, tiếng ông bác họ cất lên nhừa nhựa:
- Mấy đứa mi lên đây ăn với tau cho vui.
Hai đứa em tôi theo thằng anh chạy vọt ngay lên. Còn tôi thì không dám. Ông bác phải gọi đích tên hai lần tôi mới dám lên. Té ra ông chỉ gỡ thịt để một bên, rồi gặm xương nhắm rượu. Chỗ cơm trắng và thịt kho vẫn còn nguyên.
Ông bác đi ngay hôm đó.
Mẹ tôi nói:
- Bác mi đem tiền với mấy chỉ vàng lên cho. Ngày mai má mua một con gà thiệt lớn nấu cháo. Con nhớ tên bác là bác Thưng, người làng Triệu Hải quê mình.

H.T.T.